ORIGINAL_ARTICLE
تدوین مدل مفهومی توسعه آموزش محیط زیست با ارزیابی عوامل راهبردی
با ظهور پارادایم جدید توسعه از دهه 1970، تفاهمنامههای منطقهای و بینالمللی متعددی برای حفاظت از محیطزیست در جامعه جهانی منعقد شده است که در این میان بر ضرورت ایجاد و تداوم یک نهضت آموزشی با هدف تغییر رفتار و اصلاح بینش عمومی نسبت به محیطزیست، به عنوان مقدمه عمل برای دستیابی به توسعه پایدار تاکید شده است. با وجود تلاشهای گسترده به عمل آمده در این زمینه، دستاوردها محدود و ناکافی بوده است. بنابراین، ضروری است راهبردهای آموزش محیطزیست نیز، تحول و دگرگونی اساسی یابند. هدف از این تحقیق، تدوین مدل مفهومی توسعه آموزش محیطزیست کشور از طریق ارزیابی عوامل راهبردی میباشد. ابزار تحقیق پرسشنامه و روایی شاخصها با استفاده از نظر استادان و متخصصان مربوطه اعتبارسنجی و پایایی شاخصها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ، 95/0 محاسبه شد. در این تحقیق، با مرور دیدگاههای مختلف بینالمللی، نتایج اجلاسها، کنفرانسهای جهانی، مطالعات کتابخانهای، بررسی اسناد و مدارک و نیز مصاحبه متخصصان محیطزیست، پرسشنامهای در قالب جدول SWOT تهیه شد و جهت وزندهی در اختیار 50 نفر از استادان و نخبگان محیطزیست قرار گرفت. نتایج یافتهها نشان میدهد که کل امتیاز وزندار جدول ماتریس عوامل داخلی 73/2 و در جدول ماتریس عوامل خارجی 61/2 است که اعداد حاصله بیشتر از میانگین (5/2) بوده، یعنی قوتها و فرصتها در توسعه آموزش محیطزیست بر ضعفها و محدودیتها غالب میباشند و نوع راهبرد حاصلشده، راهبرد تهاجمی است. در پایان، جهت توسعه آموزش محیطزیست، مدل مفهومی با در نظر گرفتن کلیه عوامل، تدوین و پیشنهاد شده است.
https://www.iraneiap.ir/article_45238_98466b0843c26205268d789e9284e2cb.pdf
2017-02-19
3
16
مدل مفهومی
ارزیابی
راهبرد
آموزش محیطزیست
توسعه پایدار
پونه
قائمی
pounehghaemi@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای آموزش محیط زیست دانشگاه پیام نور تهران
LEAD_AUTHOR
سیدمحمد
شبیری
smshobeiri@yahoo.com
2
دانشیار گروه علمی آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
مریم
لاریجانی
larijani.research@yahoo.com
3
استادیار گروه علمی آموزش محیط زیست، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
بهروز
رکرک
brokrok@gmail.com
4
استادیار گروه پژوهشی ایمنی هستهای و حفاظت پرتوی، پژوهشگاه علوم و فنون هستهای
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی پیامدهای اقتصادی- محیطزیستی گرمایش جهانی با تاکید بر دستاوردهای اجرای پروتکل کیوتو در جمهوری اسلامی ایران
حفظ اکوسیستمهای کره زمین یکی از مباحثی است که در دهههای اخیر به دلیل وقوع رویدادها و بحرانهای محیطزیستی ناشی از فعالیتهای صنعتی از اهمیت خاصی برخوردار است. شکلگیری بیش از دهها کنوانسیون و پروتکل در عرصههای مختلف محیطزیستی نیز اهمیت این موضوع را نشان میدهد. با توجه به این که اجرای کنوانسیون و بهویژه پروتکل آثار اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی بر همه کشورهای جهان بهویژه کشورهای در حال توسعه با اقتصادِ ضعیف و آسیبپذیر دارد؛ بر این اساس در این مقاله، ضمن معرفی شاخصهای محیطزیستی توسعه پایدار در ویژه انتشار دیاکسیدکربن به بررسی وضعیت انتشار این گاز در کشورهای عضو پروتکل همزمان با اجرای دور اول آن پرداخته شده است. در ادامه، رویکردهای آبوهوایی پس از اجرای دور اول مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. روش مورد مطالعه در این پژوهش، از نوع تبیینی- تحلیلی است. بررسی شاخصهای معیار در ارتباط با گرمایش جهانی نشان داد با توجه به این که، کشورهای صنعتی با اعمال الزامات محیطزیستی در پروتکل کیوتو و با در نظر گرفتن سیاستهای مختلف اقتصادی سعی در انجام تعهدات خود در راستای کاهش گازهای گلخانهای داشتهاند، اما همچنان درروند جهانی با افزایش تولید و انتشار مواجه هستیم. این روند صعودی را میتوان درکشورهای غیر ضمیمه از جمله جمهوری اسلامی ایران نیز مشاهده نمود که در دور اول اجرای پروتکل هیچگونه تعهدی در جهت کاهش انتشار گازهای گلخانهای نداشتهاند.
https://www.iraneiap.ir/article_45236_53e1245b6f1033492130be9f5e2f1f0b.pdf
2017-02-19
17
23
تغییر آبوهوا
کنوانسیون تغییر آبوهوا
پروتکل کیوتو
سوختهای فسیلی
شاخصهای محیطزیست
حسین
محمدی
abbasi87@ut.ac.ir
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
فائزه
عباسی
abbasi_faezeh@rocketmail.com
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
سمیه
کاربخش راوری
s.karbakhsh@yahoo.com
3
دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی و برنامهریزی اقتصادی سیستم جمعآوری و حملونقل زباله شهرهای اردبیل و دهدشت
مدیریت پسماند شهری موضوعی بسیار مهم است که بیتوجهی به آن در جامعه امروزی سبب ایجاد مشکلات متعددی از جمله آلودگی محیطزیست و گسترش بیماریها شده است. از آن جاییکه قسمت عمده بودجه مدیریت پسماندهای جامد صرف هزینههای جمعآوری و حملونقل میشود، بنابراین همسو با سیاستهای کلان شهرداری و بهمنظور برنامهریزی سیستم اقتصادی زبالههای شهری، کلیه بودجه موردنیاز شهرداری شهرهای اردبیل و دهدشت بهعنوان یک کلانشهر و یک شهر کوچک، اعم از سرمایه مورد نیاز برای تامین، تعمیر و نگهداری ماشینآلات، تامین هزینههای نیروی انسانی و تامین سوخت طی 15 سال آتی با استفاده از نرمافزار WAGS محاسبه شد. در این راستا، مشخص شد که بیشترین سهم هزینه جمعآوری زباله در هر دو شهر، به بخش نیروی کار تعلق دارد. در شهر اردبیل برای طول دوره طرح، کل هزینه جمعآوری و حملونقل زباله برابر 120315000 دلار، سرانه هزینه برای هر نفر برابر 88/12 دلار در سال، سرانه هزینه برای هر خانوار برابر 14/46 دلار در سال و هزینه مدیریت هر تن زباله برابر 96/42 دلار محاسبه شده است. برای طول دوره طرح در شهر دهدشت، کل هزینه جمعآوری و حملونقل زباله برابر 11687000 دلار، سرانه هزینه برای هر نفر برابر 61/10 دلار در سال، سرانه هزینه برای هر خانوار برابر 91/47 دلار در سال و هزینه هر تن زباله برابر 75/36 دلار پیشبینی میشود.
https://www.iraneiap.ir/article_45254_7fd18b31d615a4c4b1818276f5179e07.pdf
2017-02-19
33
44
مدیریت پسماند شهری
WAGS
اردبیل
دهدشت
بهنام
اندیک
behnamandik@gmail.com
1
دانشگاه تهران
AUTHOR
اصغر
کمالی
asg.kamali@gmail.com
2
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حنانه
سادات قهستانی
hannaneh.gh1990@gmail.com
3
دانشگاه تهران
AUTHOR
عبدالرضا
کرباسی
4
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل فضایی زیستپذیری محلات شهری مورد مطالعه: منطقه 18 تهران
شهر زیستپذیر از مفاهیم نوین تبیینکننده نظامهای کنونی شهری است که بهواسطه تحول در اندیشهها و آرمانهای جامعه معاصر، جایگاهی بایسته پیدا کرده است. امروزه، برخورداری از ویژگیهای زیستپذیری در شهرها برای رسیدن به توسعه پایدار در جامعه اهمیت فراوانی دارد. هدف این پژوهش بررسی وضیعت زیستپذیری در سطح محلات منطقه 18 تهران است. روش تحقیق ارزیابی- مقایسهای باهدف کاربردی است. دادهها با استفاده از پرسشنامه گردآوریشدهاند که با توجه به جمیعت بالای منطقه موردپژوهش، امکان مطالعه همه جامعه آماری امکانپذیر نبوده است. بنابراین، از روش نمونهگیری و تعیین حجم با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 384 پرسشنامه محاسبه و سپس به هر یک از محلات منطقه 18، بر اساس تعداد جمعیت سهمیه متناسب تخصیص داده شده است. شاخصهای زیستپذیری در قالب 6 بعد (اجتماعی، اقتصادی، امکانات و خدمات شهری، مدیریت شهری، محیطزیستی و الگوی تاریخی) مورد ارزیابی قرارگرفته و برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزارهای SPSS, ARCGIS استفادهشده است. نتایج تحقیق حاکی از این است که بعد امکانات و خدمات شهری بیشترین تأثیر را در تحلیل فضایی اصل زیستپذیری منطقه داشته و همچنین زیستپذیری در منطقه مورد مطالعه متوسط به پایین ارزیابیشده است. در این میان، محله ولیعصر جنوبی در بالاترین سطح و محله یافتآباد در پایینترین سطح از زیستپذیری قرار گرفتهاند.
https://www.iraneiap.ir/article_45237_19228b287c3b2d05810d70cb24b03641.pdf
2017-02-19
45
58
زیستپذیری
تحلیل فضایی
محلههای شهری
منطقه 18 تهران
محمد
غفاریان
bahramanm@yahoo.com
1
دانشجوی ارشد محیط زیست شهری
LEAD_AUTHOR
طاهر
پریزادی
tparizadi@yahoo.com
2
عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
علی
شمایی
shamaiali@yahoo.com
3
عضو هئیت علمی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
محمد رضا
خطیبی زاده
mrezakhatibizadeh@gmail.com
4
دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست شهری
AUTHOR
امین
شهسوار
aminshahsavar@yahoo.com
5
دانشجوی کارشناسی ارشد آمایش سرزمین
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر کاهش آب دریاچه ارومیه بر ترکیب جامعه و تنوع گونهای پرندگان آبزی تالاب کانیبرازان در سالهای 1374، 1384 و 1394
آثار خشک شدن دریاچه ارومیه بر نوسان جمعیت و شاخصهای زیستی پرندگان تالاب کانیبرازان در شهریور ماه سالهای 1374، 1384 و 1394 با روش تمام شماری Total Count بررسیشده است. در سال 1374، تراز آبی دریاچه ارومیه 96/1277 متر، مساحت تالاب کانیبرازان 907 هکتار بود، 28 گونه پرنده (20 گونه آبزی و 8 گونه کنارآبزی) با جمعیت 5576 قطعه، در سال 1384، تراز آبی دریاچه ارومیه 41/1273 متر، مساحت تالاب حدود 400 هکتار بود،23 گونه (15 گونه آبزی و 8 گونه کنارآبزی) با جمعیت 2363 قطعه، و در سال 1394، جنوب دریاچه ارومیه کاملاً خشک و شمال آن بسیار کمعمق، تراز آب دریاچه 1/1270 متر، مساحت تالاب حدود 200 هکتار بود، 17 گونه (11 گونه آبزی و 6 گونه کنارآبزی) با جمعیت 660 قطعه شمارششده است. مقایسه این اعداد نشان میدهند که تعداد گونههای پرندگان 41 درصد و جمعیت آنها 88 درصد کاهش داشته است. در سالهای 1384، 1374 و 1394، تنوع بتا به ترتیب 24/0، 38/0 و 43/0، تنوع آلفا 28، 23، 17، تنوع گاما 32، شاخصهای تنوع گونهای مارگالف، به ترتیب 36/3، 09/3 و 47/2، فیشر-آلفا، 16/4، 90/3 و 19/0، و یکنواختی سیمپسون به ترتیب، 31/0، 47/0 و 49/0 بوده است. مقایسه مقادیر شاخصهای تنوعزیستی در سه سال نشان میدهند که شاخصهای تنوع گونههای پرندگان از سال 1374 به 1394 روند کاهشی بوده و شاخص یکنواختی افزایش داشته است، که ناشی بر اثر خشک شدن دریاچه ارومیه و کم آب شدن تالاب کانیبرازان میباشد.
https://www.iraneiap.ir/article_45242_59251db9e56db5c5e10d46edd0fc734f.pdf
2017-02-19
59
70
نوسان جمعیت پرندگان
تنوع گونهای
کانیبرازان
دریاچه ارومیه
بهروز
بهروزی راد
bbehrouzirad@yahoo.com
1
عضو هیئت علمی
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تغییرات فصلی کیفیت آب رودخانه کارون با استفاده از تحلیلهای مولفه و فاکتور اصلی
یکی از مهمترین موارد در ارزیابی تغییرات آلودگی رودخانهها در اثر ورود منابع کانونی و غیرکانونی آلایندهها، بررسی تغییرات فصلی کیفیت آب این منابع میباشد. استفاده از روشهای آماری چندمتغیره مانند آنالیز مولفه اصلی (PCA)(1) و آنالیز فاکتور اصلی (PFA)(2) یکی از مؤثرترین روشهای بررسی این تغییرات است. در این تحقیق، جهت مشخص نمودن پارامترهای کیفی که از اهمیت بیشتری در تغییرات فصلی کیفیت آب رودخانه کارون برخوردارند، از دو روش PCA و PFA استفاده شده است. به این منظور، اطلاعات مربوط به ٩ پارامتر فیزیکی- شیمیایی آب این رودخانه در ٥ ایستگاه پایش کیفی طی سالهای 1379 تا ١٣٨٢ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که پارامترهای کیفی تأثیرگذار و مهم در فصول مختلف سال با یکدیگر یکسان نبوده و متفاوت است. در فصل بهار تنها دو پارامتر هدایت الکتریکی و کدورت آب از اهمیت بالایی برخوردار بودند. در حالی که، تعداد پارامترهای کیفی تأثیرگذار در فصل زمستان به 5 پارامتر هدایت الکتریکی، نیترات، اسیدیته، درجه حرارت آب و کل مواد جامد محلول آب افزایش مییافت. این پارامترها برای فصل تابستان شامل اکسیژنخواهی شیمیایی، هدایت الکتریکی و کل مواد محلول آب و برای فصل پاییز عبارت از اکسیژنخواهی بیوشیمیایی 5 روزه، نیترات، اسیدیته و کل مواد محلول آب بوده است. روش ارایه شده در این تحقیق میتواند ابزاری مناسب را جهت بررسی تغییرات کیفی منابع آب در دسترس مدیران در مواردی که با حجم زیادی از اطلاعات ثبت شده کیفی در یک سیستم آبی روبرو باشند، قرار دهد.
https://www.iraneiap.ir/article_45241_cb1e48863472e843c2ced1075f0b02a1.pdf
2017-02-19
71
80
تغییرات فصلی
آنالیز مولفه اصلی
آنالیز فاکتور اصلی
رودخانه کارون
آلودگی آب
روح اله
نوری
noor@ut.ac.ir
1
استادیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
وصالی ناصح
mvesalinaseh@yahoo.com
2
دانشگاه اراک
AUTHOR
عباس
اکبرزاده
abbasakbarzadeh@yahoo.com
3
موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پهنهبندی خاکهای متاثر از آبیاری با فاضلاب با استفاده از روش درونیابی (IDW) (مطالعه موردی: جنوب شهرستان ری)
کمبود آب و لزوم استفاده از آبهای نامتعارف برای تامین بخشی از نیازهای آبی، از جمله مباحثی است که در سالهای اخیر به شدت مود توجه قرار گرفته است. بنابراین، عدم رعایت استانداردهای مورد نیاز منجر به بروز آلودگی خاک و کاهش عملکرد خواهد شد. پژوهش حاضر، با هدف تهیه نقشههای پراکنش مکانی عناصر خاک شامل: pH، فسفر، نیترات، کربن آلی و هدایت الکتریکی و تعیین مناطق خارج از استاندارد متعارف، به انجام رسید. جهت تهیه نقشههای پراکنش مکانی از 57 نقطه در دو براساسه مختلف عمقی (0 تا 30 سانتیمتری و 30 تا 60 سانتیمتری) با مساحت 1200 هکتار نمونهبرداری به روش سیستماتیک- تصادفی صورت گرفت. جهت تهیه نقشههای پراکنش مکانی از نرمافزار9.3 GIS V. استفاده شد. نتایج پهنهبندی میزان pH در دو عمق نشان میدهد که براساس استانداردهای موسسه تحقیقات خاک و آب، منطقه مورد مطالعه دارای محدودیت قلیاییت به نسبت زیاد و زیاد میباشد. نتایج حاصل از نقشه توزیع مکانی فسفر نیز نشان میدهد 360 هکتار از منطقه در براساسه یک عمقی و 330 هکتار در براساسه دو عمقی، دارای غلطت فسفر بیش از 15 میلیگرم بر کیلوگرم بوده است که بر اساس استانداردهای موسسه تحقیقات خاک و آب بیش از حد مجاز میباشد. نتایج حاصل از نقشه توزیع مکانی نیترات خاک در دو عمق نیز نشان میدهد: غلظت این عنصر در منطقه فراتر از حد مجاز نیست، اما غلظت آن از شمال منطقه به سمت جنوب، افزایش یافته است. نقشه پهنهبندی روند تغییرات درصد کربن آلی نیز نشان هم میدهد، مقدار این فاکتور در دو عمق بر اساس استانداردهای موسسه تحقیقات خاک و آب دارای وضعیت مطلوبی است. نتایج حاصل از بررسی میزان هدایت الکتریکی نیز نشان میدهد که میزان این پارامتر در تمام سطح منطقه در هر دو عمق به جز در نواحی کوچکی فراتر از حد مجاز نیست.
https://www.iraneiap.ir/article_45240_29e26e24ab1459b1ae9ee338d5bee343.pdf
2017-02-19
81
90
پهنهبندی
GIS
ویژگیهای حاصلخیزی خاک
حد مجاز
جنوب شهرستان ری
علی
کیانیان
kianeyan@gmail.com
1
دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی تهران
AUTHOR
نغمه
مبرقعی دینان
n_mobarghei@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران
LEAD_AUTHOR
حسین
هاشمی
hashemi2052@yahoo.com
3
استادیار دانشگاه شهید بهشتی تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آثار محیطزیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده کرکس با استفاده از مدل تخریب
از مناطقی که نیاز به پایش مداوم دارند، مناطق حفاظت شده هستند. جهت ارزیابی آثار توسعه در منطقه حفاظت شده کرکس از مدل تخریب محیطزیست استفاده شد. اجرای مدل تخریب در مناطق حفاظت شده، مناطق آسیبپذیر، مقاوم در برابر فعالیتهای انسانی، میزان تخریب ناشی از اجرای فعالیتها در گذشته و امکان توسعه در آینده را به صورت کمی نشان میدهد. در این پژوهش، نخستین بار واحدهای هیدرولوژیک به عنوان واحد نشانزد انتخاب شد. سپس، عناصر این مدل، شامل: شدت عوامل تخریب، تراکم فیزیولوژیک و آسیبپذیری بومشناختی در هر یک از واحدها محاسبه شد. در ادامه، برای تکتک این عناصر نقشهسازی صورتگرفت. پس از محاسبه پارامترهای مربوط به مدل تخریب، این پارامترها در مدل قرارگرفته و نقشه نهایی تخریب منطقه تهیه شد. همچنین در این پژوهش، نخستین بار به شیوهای صحیح بر اساس نظریه فازی، ضرایب تخریب طبقهبندی شد. بدینترتیب، کلیه واحدها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه شدند و کل منطقه به 3 پهنه مستعد توسعه، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامهای حفاظتی تقسیم شد. با وجود وجود مناطق مستعد توسعه درجه 2 در منطقه، با توجه به الویتبندی صورتگرفته بر اساس شرایط محلی و در نظر گرفتن مسایل اجتماعی- اقتصادی، امکان توسعه بیشتر وجود ندارد.
https://www.iraneiap.ir/article_45255_ccdd36a658843134569ed1df6265c25b.pdf
2017-02-19
91
102
ارزیابی آثار محیطزیستی
مدل تخریب
توسعه پایدار
منطقه حفاظت شده کرکس
ایمان
شیرمحمدی
imanshirmohamad@ut.ac.ir
1
سرباز معلم
AUTHOR
علی
جهانی
ajahani@ut.ac.ir
2
دانشگاه محیط زیست- استاد یار
LEAD_AUTHOR
وحید
اعتماد
vetmad@ut.ac.ir
3
دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران، شماره تماس: 09124648074
AUTHOR
نصرت الله
ضرغام
nzargham@ut.ac.ir
4
دانشیار گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، کرج، ایران، شماره تماس: 09125213776
AUTHOR
مجید
مخدوم فرخنده
mmakhdom@gmail.com
5
استاد گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران شماره تماس: 09121481136
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی آثار محیطزیستی آبزیپروری: فرا تحلیل ارزیابی چرخهحیات
با افزایش تقاضای جهانی برای محصولات و غذاهای دریایی، آبزیپروری بیشترین رشد و پیشرفت را در میان دیگر بخشها به خود اختصاص داده است. چنین رشدی سبب شده است که «پایداری توسعه آبزیپروری» و «آثار محیطزیستی ناشی از آن»، به موضوعی چالش برانگیز برای تمام ذینفعان این بخش بدل شود. در پاسخ به چنین چالشی، از رهیافت ارزیابی چرخهحیات برای ارزیابی آثار محیطزیستی آبزیپروری استفاده میشود که در این مقاله با استفاده از روش فراتحلیل و واکاوی روشها و نتایج بیش از 14 مطالعه انجام شده سعی شده است، ضمن معرفی رهیافت، ابعاد و فرایندهای آن تبیین شود. واحد تحلیل در این تحقیق، مطالعات انجام شده در بازه زمانی سالهای 2000 تا 2012 بود که به ارزیابی آثار پایداری با استفاده از روش چرخه حیات پرداخته بودند. در این زمینه، بر مبنای شش معیار شامل واحد عملیاتی یا کارکردی، حد و مرزهای سیستم، نوع داده، شیوه تحلیل، روشهای ارزیابی اثر و نوع اثر و روشهای تفسیر، این مطالعات تحلیل شدند و در پایان، بر اساس تحلیلهای صورت گرفته مدلی برای ارزیابی چرخهحیات به همراه چالشهای پیش رو ارایه و تبیین شد.
https://www.iraneiap.ir/article_45244_6c645e5d1c02d38ec231d6a0ecee21f4.pdf
2017-02-19
103
144
ارزیابی چرخهحیات
آبزیپروری
آثار محیطزیستی
ایران
مجید
دکامین
dekamin@uma.ac.ir
1
سازمان حفاظت محیط زیست- دفتر آموزش محیط زیست
LEAD_AUTHOR
هادی
ویسی
hveisi@gmail.com
2
دانشگاه شهید بهشتی- پژوهشکده علوم محیطی
AUTHOR
هومان
لیاقتی
h.liaghati@gmail.com
3
دانشگاه شهید بهشتی- پزوهشکده علوم محیطی
AUTHOR
کوروس
خوشبخت
kkhoshbakht@yahoo.com
4
دانشگاه شهید بهشتی. پژوهشکده علوم محیطی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
آزمون انتخاب- لاجیت شرطی: الگویی نوین در برآورد تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان محیطزیست
امروزه، محیطزیست یکی از بخشهای مهم اقتصاد هر کشوری محسوب میشود؛ به دلیل بروز شکست بازار در کشف قیمت برای خدمات محیطزیست، ارزشگذاری و تعیین ارزش از مباحث اصلی اقتصاد محیطزیست است. با توجه به اهمیت محیطزیستی و گردشگری مناطق تاریخی- تفریحی، هدف مطالعه حاضر تعیین ارزش حفاظتی- گردشگری ویژگیهای مختلف زایندهرود و آثار تاریخی موجود در آن است. برای این هدف دستیابی به، برآورد قیمتهای ضمنی، ارزیابی تاثیر متغیرهای اقتصادی– اجتماعی بر ارزش فوق و ارزیابی تغییرات رفاهی تغییر سیاستهای فرضی نیز خواهد پرداخت. در این پژوهش، از 3438 ردیف داده که مستخرج از270 پرسشنامه آزمون انتخاب در قالب 6 نوع پرسشنامه، 18 مجموعه انتخاب، 3 گزینه انتخاب و 72 سیاست فرضی بود، استفاده شد. نتیجه آزمون هاسمن نشان داد که میتوان از مدل لاجیت شرطی استفاده نمود. همچنین، نتایج حاصل از مدل لاجیت شرطی نشان داد که بازدیدکنندگان برای هر سطح ویژگیهای حفظ تنوع جنگلی، حفظ آثار باستانی، بهداشت رودخانه و جاری بودن آب در سطح رودخانه به ترتیب، 6832، 6745، 4552 و 9707 ریال، تمایل به پرداخت نهایی دارند. لحاظ متغیرهای اقتصادی- اجتماعی مانند: سن، جنسیت، بُعد خانوار، تاهل، طبقه درآمدی، سطح تحصیلات و بومی بودن دارای تاثیر مثبت بر میزان تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان دارد. در نهایت، پیشنهاد میشود به منظور حفظ کیفیت خدمات محیطزیست زایندهرود از مکانیسم بازار و تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان استفاده شود.
https://www.iraneiap.ir/article_45253_5cf69d3fbcb8a69dd7c4ec1a179475ac.pdf
2017-02-19
115
126
ارزشگذاری
زایندهرود
الگوسازی انتخاب
آزمون انتخاب
لاجیت شرطی
سید پرویز
جلیلی کامجو
parviz.jalili@gmail.com
1
استادیار اقتصاد دانشگاه آیت ا... بروجردی (ره)
LEAD_AUTHOR
رضا
معبودی
1979maaboudi@gmail.com
2
دانشگاه آیت ا... بروجردی (ره)
AUTHOR
رامین
خوچیانی
khochiany@gmail.com
3
دانشگاه آیت ا... بروجردی (ره)
AUTHOR
یونس
نادمی
younesnadmi@yahoo.com
4
دانشگاه آیت ا... بروجردی (ره)
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی ارتباط شاخصهای سیمای سرزمین با فراوانی گونه پرندگان در لکههای جنگلی شهرستان گرگان
قطعهقطعه شدن زیستگاه یک مشکل نگرانکننده در زیستشناسی حفاظت است که گاهی این پدیده سبب نابودی زیستگاه میشود. این پژوهش، جهت بررسی ارتباط متغیرهای سیمای سرزمین با فراوانی گونه پرندگان در لکههای جنگلی در شهرستان گرگان صورت گرفت. همه متغیرها در 26 لکه زیستگاهی با مساحتهای متفاوت، کمتر از 1 هکتار، 1 تا 10 هکتار، 10 تا 25 هکتار و لکه جنگلی با مساحت بیشتر از 300 هکتار بررسی شدند. همچنین، با استفاده از نرمافزار FRAGSTATS متغیرهای شاخصهای سیمای سرزمین محاسبه شدند. پرندگان به فاصله شعاعی 25 متری در هر یک از 74 نقاط نمونهبرداری بررسی شدند. نتایج نشان داد که گونه بلبل و مگسگیر سینه سرخ با مساحت لکهها رابطه منفی دارد ولی حضور چرخریسک بزرگ رابطه مثبتی با مساحت لکههای جنگلی، نسبت محیط به مساحت و شکل لکهها دارد. بر اساس این تحقیق، بلبل و مگسگیر سینه سرخ بهعنوان گونه حاشیهزی و چرخریسک بزرگ بهعنوان گونه درون جنگلی معرفی شده است. این تحقیق، اهمیت لکههای جنگلی در حفاظت پرندگان و نیز حفاظت از بومسازگانهای جنگلی را نشان داد.
https://www.iraneiap.ir/article_45250_de9425ffce9ebac6c548cf4564021750.pdf
2017-02-19
127
134
لکههای جنگلی
پرنده
گرگان
سیمای سرزمین و حفاظت
فاطمه
ستایشی
fatemesetayeshi@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد محیط زیست. دانشگاه علوم و کشاورزی منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
حسین
وارسته مرادی
varastemoradi@yahoo.com
2
دانشیارگروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
عبدالرسول
سلمان ماهینی
salmanmahini@yahoo.com
3
دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیطزیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه شاخصهای مختلف تنوعزیستی در طرحهای مختلف نمونهبرداری (مطالعه موردی: ذخیرهگاه جنگلی چهارطاق استان چهارمحال و بختیاری)
در این مطالعه، تنوعزیستی درختان و درختچههای ذخیرهگاه جنگلی چهارطاق شهرستان اردل استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از شاخصهای تنوع، غنا، یکنواختی و غالبیت و همچنین طرحهای نمونهبرداری سیستماتیک تصادفی و کاملا تصادفی در قطعات نمونه دایرهای شکل به شعاعهای10، 15 و 20 آری هرکدام به تعداد 32 قطعه ارزیابی شد. با استفاده از آماربرداری صد در صد در منطقه، مقدار واقعی شاخصها نیز بهدست آمده و نتایج واقعی با نتایج آماری با هم مقایسه شدند. با توجه به عدم همگنی واریانسها از آزمون گیمز هاول برای مقایسه میانگینها استفاده شد. براساس نتایج بهدستآمده، بین طرحهای مختلف نمونهبرداری و همچنین مساحتهای متفاوت قطعات نمونه اختلاف آماری معنیداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون t تکنمونه برای مقایسه مقدار واقعی با مقدار برآوردی نشان داد که فقط شاخص یکنواختی در مقایسه با مقدار واقعی معنیدار نیست، در حالی که سایر شاخصها (غنای گونهای، تنوع و غالبیت) معنیدار شدند. بنابراین، در شرایط مشابه ذخیرهگاه جنگلی چهارطاق، میتوان به دادههای حاصل از شاخص یکنواختی در روش نمونهبرداری کاملا تصادفی برای برآورد وضعیت تنوعزیستی اعتماد کرد. اما، دادههای حاصل از سایر شاخصها و روشهای نمونهبرداری به خاطر اختلاف معنیدار با مقدار واقعی قابل اعتماد نیستند.
https://www.iraneiap.ir/article_45246_c0b0d3a2f97b09ae7a9aece6befda9b4.pdf
2017-02-19
135
144
تنوعزیستی گیاهی
ذخیرهگاه جنگلی چهارطاق
روش نمونهبرداری
شاخص غنا
شاخص یکنواختی
شاخص غلبه
علی
جعفری
jafari.ali@sku.ac.ir
1
هیات علمی تمام وقت
LEAD_AUTHOR
یوسف
عسکری
askari.yousef@yahoo.com
2
هیات علمی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی خودترمیمی اکوسیستمهای طبیعی تخریب شده توسط سیل جهت توسعه روشهای کاربردی بهسازی اکولوژیک(مطالعه موردی: تفرجگاه گلستان- پارک ملی گلستان)
طبیعت همیشه و در هر لحظه، تحت تأثیر تخریب طبیعی و غیرطبیعی است. بنابراین، باید سعی در بازسازی و بهسازی طبیعتی که محیط اطراف زندگی ما را تشکیل میدهد و نقش حیاتی در زندگی موجودات زنده از جمله انسان ایفا میکند، نمود. سیل از جمله این بلایای طبیعی است که خرابیهای فراوانی را در طبیعت به جای میگذارد. بهسازی اکولوژیک محیطهای تخریب یافته بر اثر سیل موضوع مهمی است. در این تحقیق، روشهایی به منظور بهسازی اجزای آسیب دیده اکوسیستمهایی که بر اثر سیل مورد تخریب واقع شدهاند، پیشنهاد میشود. اجزای اکوسیستمها از جمله خاک و پوشش گیاهی اصلیترین صدمات را پس از یک آشفتگی مانند سیل میبینند. روشهای بهسازی اکولوژیک، با توجه به شرایط طبیعی این اجزای در قبل از سیل، سعی در بهبود و ترمیم یک اکوسیستم دارند. پارک ملی گلستان یکی از مناطق آسیب دیده توسط سیل میباشد. بنابراین، بهسازی خاک و پوشش گیاهی و سایر اجزای این پارک ملی مهم و ذخیرهگاه زیست کره ضرورتی انکارناپذیر بهنظر میرسد.
در این مطالعه، ابتدا روشهای کاربردی بهسازی اکولوژیکی برای خاک، جنگل، پوشش گیاهی و رودخانه بررسی و سپس با تحقیق و پژوهش در اکوسیستم آسیب دیده پارک ملی گلستان قبل و پس از سیل، تعدیل و پیشنهاد شد. روشهای بهسازی، با الگو برداری از طبیعت و تطبیق پیدا کردن با شرایط طبیعی محیط، سعی در تسریع روند احیای خود بخودی طبیعت دارند.
https://www.iraneiap.ir/article_45354_c84dbb09f9585b2f14b12014380123f8.pdf
2017-02-19
145
156
سیل
خودترمیمی اکوسیستم
بهسازی اکولوژیک
تفرجگاه گلستان
پارک ملی گلستان
علیرضا
میکاییلی
amikaeili@gmail.com
1
عضو هیات علمی گروه طراحی و ارزیابی محیط زیست - دانشگاه منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه تخصیص اکوسیستمی کاربری سرزمین با استفاده از الگوریتم ژنتیک و رویکرد تخصیص چند هدفه
آمایش سرزمین اصطلاح گستردهای است که به فرایندهای مختلف مدیریت سرزمین مربوط میشود. یکی از پیچیدهترین فرایندها اختصاص انواع مختلف کاربری زمین به واحدهای مکانی و ایجاد نقشه پهنهبندی شده کاربریهای رقیب است. تعیین واحد کاری مناسب برای پهنهبندی کاربریها یکی از چارچوبهای دستهبندی روشهای مختلف تخصیص کاربری است که بیشتر به دو دسته واحد سلولی (مانند روش MOLA) و پهنهای (مانند روش رویهمگذاری نقشه و تجزیه و تحلیل سیستمی) تقسیم میشوند. الگوریتمهای بهینهسازی نیز از روشهای تخصیص کاربری هستند که علاوه بر امکان استفاده همزمان از چند هدف در فرایند تخصیص کاربری، میتوانند هر دو رویکرد سلولی و پهنهای را در خود جای دهند. در این مطالعه، از الگوریتم ژنتیک برای تخصیص کاربری اراضی در شهرستان گرگان استفاده شد که همزمان به تناسب و ویژگیهای سیمای سرزمین توجه دارد. افزون برآن، در یک رویکرد از طبقهبندی شیگرای هدفمند (بر اساس ویژگیهای محیطزیستی) برای ایجاد اکوسیستمهای خرد و تخصیص کاربری برای هر واحد محیطزیستی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در مقایسه با روش MOLA که تنها به تناسب سلولی زمین توجه دارد، تخصیص کاربری با الگوریتم ژنتیک اکوسیستمی منجر به بهبود قابل ملاحظهای در شاخصهای سیمای سرزمینی شده است. این نکته را میتوان در بهبود چهار شاخص سیمای سرزمین شامل: تعداد لکه، میانگین توپری، اندازه موثر شبکه و شاخص پیوستگی مشاهده نمود. به عبارت دیگر، کاربریها در الگوریتم ژنتیک شیگرا به پهنههایی اختصاص یافتهاند که دارای همگنی و همشکلی در منابع پایدار اکولوژیک هستند. بنابراین، تنوع ویژگیها در هر یگان محیطزیستی به حداقل ممکن میرسد.
https://www.iraneiap.ir/article_45235_01f6285dc60d9447a838ac888918b478.pdf
2017-02-19
157
168
تخصیص کاربری
رویکرد اکوسیستمی
الگوریتم ژنتیک
طبقهبندی شیگرا
معیار سیمای سرزمین
حمیدرضا
کامیاب
kamyab.hr@gmail.com
1
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
عبدالرسول
سلمان ماهینی
2
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
AUTHOR
محمد
شهرآیینی
shahraeini@gmail.com
3
دانشگاه گلستان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر فاکتورهای غیر اکولوژیک در ارزیابی توان طبیعتگردی با استفاده از GIS (مطالعه موردی : سامان عرفی قوری قلعه در شهرستان پاوه)
در این تحقیق، با استفاده از مدل تجزیه و تحلیل سیستمی و سیستم اطلاعات جغرافیایی، مناطق مناسب برای طرحهای طبیعتگردی شناسایی شد. نتایج نشان داد منطقه مورد مطالعه فاقد تفرج متمرکز طبقه یک است. 29 درصد مساحت منطقه توان تفرج طبقه دو، 38 درصد مساحت منطقه توان تفرج گسترده طبقه یک و توان تفرج گسترده طبقه دو 33 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه را در بر میگیرد. توجه به این امر که برای مدیریت و استقرار هر گونه تسهیلات و امکانات باید علاوه بر مدنظر قرار دادن توانهای طبیعی منطقه، نیازهای گردشگران نیز مورد توجه قرار گیرد به همین منظور با استفاده از روش ارزشیابی اجتماعی- اقتصادی کلاوسون اقدام به بررسی نیازها و تقاضای تفرجی منطقه مورد مطالعه شد. نتایج ارزیابی تقاضای تفرجی نشان داد که بیشتر مردم برای تفرج مکانهایی را انتخاب میکنند که به منابع آبی نزدیکتر باشد و راه دسترسی آن نیز مناسب باشد. به همین منظور، نقشه منابع آبی و راههای دسترسی تهیه شد. بنابراین، این فاکتورها به عنوان لایههای اطلاعاتی مثبت با نقشه توان طبیعتگردی اولیه رویهمگذاری شد و نقشه توان طبیعتگردی نهایی به دست آمد. این نتایج بیانگر این مطلب است که فاکتور منابع آبی و راههای دسترسی نسبت به فاکتورهای فیزیکی بیشترین تأثیر بر فرایند ارزیابی توان طبیعتگردی در منطقه مورد مطالعه را دارد.
https://www.iraneiap.ir/article_45239_846e1274ada4fcb3febe268017ba8ac7.pdf
2017-02-19
169
180
ارزیابی
طبیعتگردی
تقاضای تفرجی
سیستم اطلاعات جغرافیایی
زینب
خلیلی
z.khalili923@gmail.com
1
کارشناس ارشد
LEAD_AUTHOR
جعفر
اولادی
oladi123@yahoo.com
2
دکترای تخصصی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی قابلیتهای مدل شبکه عصبی مصنوعی در شبیهسازی توسعه شهری با کاربرد نمایههای عامل نسبی و بومشناختی سیمایسرزمین(مطالعه موردی: شهر ساحلی هشتپر)
شهرنشینی یکی از مهمترین تغییرات جهانی است. رشد سریع شهرهای دنیا فشارهای سنگینی بر سرزمین و منابع اطراف آن وارد کرده است. از آن جا که توسعه فضاهای شهری در آینده امری اجتنابناپذیر است، لزوم درک صحیح از این روند بهمنظور حفاظت از محیطزیست شهری ضروری است. شبکههای عصبی ابزاری قدرتمند جهت درک فرایندها و الگوهای مکانی هستند. بدینمنظور، مدل شبکه عصبی پرسپترون چند لایه بهعنوان ابزار شبیهسازی توسعه در شهر هشتپر انتخاب شد. در پژوهش حاضر، از نمایه مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) بهعنوان شاخص طراحی و پایان آموزش در شبکه استفاده شد. پس از نرمالسازی و حذف متغیرهای همبسته، متغیرهای اثرگذار بر توسعه شهر هشتپر بهصورت: فاصله از شهر، شبکه حمل و نقل اصلی، شبکه هیدروگرافی، کشاورزی، مراتع، اراضی بایر و شیب تعیین و شبکهای متشکل از 22 گره با سه لایه ورودی (7 گره)، میانی (14 گره) و خروجی (1 گره) طراحی شد. فرایند آموزش بهکمک تابع مشتقپذیر سیگمویید و استخراج نمونههای تعلیمی از نقشه تغییرات شهری (2000-1989) اجرا و شبیهسازی توسعه برای سال 2007 انجام شد. بررسی قابلیتهای مدل و تحلیل ساختار سیمای شبیهسازی شده نیز با کاربرد نمایههای عامل نسبی و بومشناختی سیمایسرزمین انجام شد. بر اساس نتایج، کمیت به دست آمده از نمایههای عامل نسبی و سیمایسرزمین نشاندهنده توافق نسبی گستره شبیهسازی شده با نقشه حاصل از طبقهبندی تصویر است. بر این اساس، مدل شبکه عصبی در شبیهسازی مساحت کلاس، فاصله اقلیدوسی و چینخوردگی شکل لکههای شهری قابلیت اعتماد مناسبی دارد. در نهایت، تعیین حساسیت مدل به پارامترهای مورد استفاده با حذف متغیرهای مستقل و مقایسه نتایج آن با مدل کامل انجام و موثرترین دادهها برای شبیهسازی توسعه این شهر متغیرهای فاصله از هسته مرکزی و شبکه حمل و نقل به دست آمدند.
https://www.iraneiap.ir/article_45249_e4e1f8286756f3ce60a5fa2558f0e76f.pdf
2017-02-19
181
190
شبیهسازی توسعه شهری
شبکه عصبی مصنوعی
مجذور میانگین مربعات خطا(RMSE)
بومشناسی سیمایسرزمین
هشتپر
مهدی
شیخ گودرزی
goodarzi.9091@gmail.com
1
Leeghwaterstraat 206, 2628 LW Delft, NL
LEAD_AUTHOR
بهمن
جباریان امیری
j.amiri@yahoo.com
2
دانشگاه تهران
AUTHOR
شیرکو
جعفری
sh.jaafari@ut.ac.ir
3
دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
پایش تغییرات ناشی از احداث سد شیرین دره بر پوشش و کاربری اراضی پایین دست حوزه آبخیز
شناسایی کاربریها و تغییرات کاربری اراضی جهت بررسی و پایش مناطق حساس بهمنظور طرحریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری میباشد. سنجشازدور و استفاده از فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی، امروزه بهعنوان یکی از روشهای متداول و رایج دنیا در امر پایش بررسی تغییرات سرزمین بهویژه در بررسی اراضی با وسعت بالا به شمار میرود. در این مطالعه، سه بازه زمانی با توجه به زمان احداث سد در نظر گرفته شد؛ بهطوریکه گویای تغییرات کاربریهای اراضی قبل و بعد احداث و آبگیری سد باشد. با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست 8، 7 و 5 و سنجندههای OLI، ETM و TM به ترتیب، نقشههای کاربری اراضی در بازه زمانی مطالعه تهیه شد. مساحت و درصد کاربریها به کمک نرمافزار GIS تهیه شد. نتایج بهدست آمده نشان دهنده قابلیت و کارایی روشهای سنجشازدور در آشکارسازی و پایش تغییرات پوشش و کاربری اراضی میباشد. مشاهده و مقایسه نقشههای تهیه شده نشان میدهد در طول کل دوره مطالعه، مساحت کاربری باغ و کشاورزی کاهش داشته و در مقابل سطح کاربری کشاورزی دیم افزایشیافته و بسیاری از زمینهای پاییندست حوزه، از کاربری باغ و کشاورزی به زراعت دیم تغییر کاربری دادند.
https://www.iraneiap.ir/article_45247_d44b18cbc21a45ec2a079f065cd067a3.pdf
2017-02-19
191
202
تغییر پوشش/ کاربری اراضی
سنجشازدور
سیستم اطلاعات جغرافیایی
آشکارسازی تغییرات
سد شیریندره
زهرا
پرور
zahra.parvar@yahoo.com
1
دانشجو
LEAD_AUTHOR
کامران
شایسته
ka_shayesteh@yahoo.com
2
استادیار دانشگاه
AUTHOR
مرتضی
بهزادفر
mbehzadfar@gmail.com
3
رئیس گروه آمایش و برنامه ریزی خراسان شمالی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کاربرد تحلیل حساسیت و تکثیر خطا در تصمیمگیریهای فضایی چند معیاری (مطالعه موردی: مکانیابی توسعه شهری در استان تهران)
در وضعیتهای مربوط به جهان واقعی، اطلاعات قابل دسترس برای تصمیمگیران به لحاظ خطاهای اندازهگیری و ادراکی بیشتر غیرمسلم و نادقیقاند. روشهای تصمیمگیری فضایی چند معیاری، بیشتر بدون توجه چندان به خطاها در دادههای ورودی و گسترش این خطاها در راهحلهای مترتب بر مساله به کار گرفته میشوند. این در حالی است که عدم قطعیت میتواند در هر یک از لایههای دادهای در طی تحلیل گسترش یابد و با دیگر منابع خطا شامل ارتباط نامشخص لایههای دادهای با تصمیمهای نهایی اتخاذشده ترکیب شود. بنابراین، در این تحقیق، تحلیل خطای فضایی چند معیاری در راستای ارزیابی آثار عدم قطعیتهای ملازم با نقشههای معیار و اولویتهای تصمیمگیران و یا وزنها در رابطه با پیامدهای تصمیم که به مرتبسازی گزینهها میانجامد مدنظر قرار گرفته است. به طور کلی، مدیریت عدم قطعیت به وسیله ارزیابی تناسب سرزمین به منظور کاربری توسعه شهری به دو طریق در این مطالعه وارد شده است: الف- وارد کردن خطا در هر یک از لایهها بهمنظور شبیهسازی این که خطا چگونه طی تحلیل گسترش مییابد، و ب- از طریق تغییر وزن معیارها و تعیین آثار آن در رتبهبندی مکانها و در نهایت فرایند تصمیمگیری. نتایج تحقیق نشان میدهد که حتی دادههای ضعیف و نادرست نیز میتوانند برای برنامهریزی به نحو کارآمدی مورد استفاده قرار گیرند و این امر تنها زمانی محقق میشود که بدانیم این دادهها تا چه حد ضعیف هستند.
https://www.iraneiap.ir/article_45251_e22ca226f6d8911f9076bb9f53899f8b.pdf
2017-02-19
203
214
تصمیمگیری چند معیاری
مدیریت عدم قطعیت
تحلیل حساسیت
تحلیل تکثیر خطا
شبیهسازی مونتکارلو
عبدالرسول
سلمان ماهینی
rassoulmahiny@gmail.com
1
عضو هیات علمی - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
LEAD_AUTHOR
صبا
رضا سلطانی
s.rezasoltani@gmail.com
2
شهرداری تهران
AUTHOR
سید مسعود
منوری
monavarism@yahoo.com
3
دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تنوع و الگوی تلفات جادهای حیاتوحش در پارک ملی گلستان
تصادفات جادهای یکی از پیامدهای مخرب توسعه انسانی بر زیستگاههای حیاتوحش میباشند. افزایش خطوط جادهای و عبور آنها ازدرون زیستگاههای حیاتوحش به یکی از عوامل تهدیدکننده جمعیتهای گونههای حیاتوحش تبدیل شده است. شاهراه آسیایی تهران- مشهد که از میان پارک ملی گلستان عبور میکند، از جمله مهمترین جادههایی است که آثار مخرب آن بر حیاتوحش و انسان در کشور از گذشته تا کنون مطرح بوده است. در این مطالعه، با استفاده از ثبت تصادفات حیاتوحش در پارک ملی گلستان در یک دوره شش ساله، الگوی زمانی تصادفات جادهای حیاتوحش بررسی شد. از ابتدای سال 1384 تا پایان خرداد 1390، در مجموع تعداد 588 تصادف ثبت شده است که در آن 33 گونه جانوری متعلق به 14 خانواده و 10 راسته شناسایی شد. نتایج نشان داد که میانگین تعداد تصادفات در علفخواران بزرگ جثه، گوشتخواران متوسط جثه و پرندگان به طور بسیار معنیداری از سایر گروههای جانوری بیشتر است. بیشترین تعداد تلفات به ترتیب مربوط به گراز (Sus scrofa)، شغال (Canis aureus)، انواع جغد (Strigidae)، کلاغ (Corvidae)، روباه (Vulpes vulpes) و تشی Hystrix)(indica بود که بیش از 81% تصادفات ثبت شده را شامل میشود. متوسط تعداد تصادفات بین ماههای مختلف سال تفاوت معنیداری نداشت. علاوه بر این، تغییرات فصلی در الگوی تصادفات جادهای حیاتوحش (شش گونه دارای بیشترین تعداد تلفات جادهای) مشاهده نشد. تفاوت اندک در میانگین تلفات جادهای بین گونهها و فصول ممکن است به تغییرات فصلی در الگوهای رفتاری آنها ارتباط داشته باشد.
https://www.iraneiap.ir/article_45252_2bdb6a479eda6b1992c4b1f83a1dd274.pdf
2017-02-19
215
224
شاهراه آسیایی تهران- مشهد
پارک ملی گلستان
تصادفات حیات وحش
گوشتخواران
علفخواران
پرندگان
جاده
محمودرضا
همامی
mrhemami@cc.iut.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد شهرداری آمل در راستای تحقق توسعه پایدار شهری با تاکید برحفظ و نگهداری فضای سبز
امروزه با توسعه شهرها و نیاز به زمین و مسکن در سطح شهرها، شاهد تخریب و تغییر کاربری فضای سبز هستیم. بنابراین، باید بهصورت دورهای به ارزشیابی فعالیتهای سازمانهای مرتبط با این کاربری پرداخت، تا در این راستا قوانین و تصمیمسازی در زمینه حفظ و گسترش فضای سبز تنظیم و ساماندهی شود. این پژوهش، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی میباشد. روش گردآوری اطلاعات -روش اسنادی و میدانی؛ در سطح شهرداری و شهر آمل؛ در خصوص تغییر کاربریهای فضای سبز از سال 1390-1385 میباشد و از نرمافزار GIS، AutoCAD و Excel برای تجزیه و تحلیل کاربری فضای سبز در محدوده مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج بهدست آمده حاکی از آن است که طی دوره زمانی 90-1385، تغییر کاربری باغ اولویت 1 با وسعت 376616 مترمربع و چهار قطعه زمین به وسعت 9473 مترمربع با کاربری پارک که در مجموع وسعت آنها 387279 مترمربع صورت گرفته است. با توجه به اهمیت سلامتی و امنیت در سطح جهانی و ارتباط آن با وضیعت فضای سبز، در منطقه مورد مطالعه حفظ و گسترش کاربری فضایسبز در درجه دوم اهمیت قرار گرفته است. بنابراین، پیشنهاد میشود که بر اجرای صحیح قوانین مربوط به کاربری اراضی فضایسبز شهری، نظارت صورت گیرد و با ارایه ضوابط مناسب و بهرهگیری از الگو متراکم سازی و اختلاط کاربری در داخل و محدوده شهر، در چارچوب سیاستهای محیطزیستی از نابودی اراضی کشاورزی و باغی در پیرامون شهرها جلوگیری شود.
https://www.iraneiap.ir/article_45243_02fa9323a088e4424dd7de7068cfa722.pdf
2017-02-19
225
236
ارزیابی
توسعه پایدار شهری
فضای سبز
شهرداری آمل
زهره
بلوری
zohre.bolori@gmail.com
1
دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر برداشت آب از چاههای بهرهبرداری پیرامون دریاچه پریشان بر افت تراز آب سطحی و زیرزمینی
در دهههای اخیر، بر اثر گرمایش فراگیر منتج از ساختههای انسان و در پی آن تغییر اقلیم، تعادل بومسامانههای کره زمین به هم خورده است و مشکلات فراوانی را در سراسر جهان به وجود آورده است. برداشت غیرمجاز آب از سفرههای آب زیرزمینی، بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک کشور در دهههای اخیر، همراه با رویداد خشکسالیهای ماندگار این دهه بهطور چشمگیری سطح آب زیرزمینی را کاسته است. در این پژوهش، برای بررسی تاثیر برداشت آب چاههای پیرامون دریاچه پریشان بر تراز سطح آب، در بازه زمانی سالهای 1388- 1375، 8 لایه بافر پیرامون دریاچه در محیطArcGIS 9.3 ایجاد شد. چاههای هر لایه بافر و دبی سالانه مجموع چاههای بافر استخراج شد. سرانجام، رابطه رگرسیونی بین تراز سطح آب و دبی تخلیه چاهها در نرمافزار SPSS 16 به دست آمد. با ترسیم شبکه تیسن (Thiessen) پیرامون چاههای مشاهدهای سفرههای آب زیرزمینی و استفاده از تابع تیسن، افت تراز سطح آب زیرزمینی بررسی شد. آنگاه رابطه رگرسیونی میان برداشت آب از چاهها و افت سطح آب سفرههای زیرزمینی استخراج شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که در همه بافرها بین تراز سطح آب و دبی تخلیه چاهها همبستگی بسیار معنیداری (01/0 ≥p) وجود دارد. بررسی چاههای مشاهدهای پیرامون دریاچه، افت شدید تراز آب زیرزمینی را با آغاز دهه 80 خورشیدی نشان دادند. مشاهده مستند کاهش پهنه دریاچه توسط عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای در محیط ArcGIS 9.3 گویای این رویداد است. ازاینرو، دستکاریهای انسان در بومسامانههای طبیعی دریاچه با حفر چاههای غیرمجاز و برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی نقش بهسزایی در افت تراز آب سطحی و زیرزمینی داشتهاست.
https://www.iraneiap.ir/article_45248_8a3d28fed1a22ce4454dbae066b071b1.pdf
2017-02-19
237
248
دریاچه پریشان
چاههای غیرمجاز
تراز سطح آب
دبی تخلیه چاه
بافر
مریم
شفیعی
maryamshafiei@ymail.com
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
محمود
رائینی سرجاز
raeini@yahoo.com
2
دانشگاه ساری
AUTHOR
رامین
فضل اولی
raminfazl@yahoo.com
3
-
AUTHOR
محمد علی
غلامی سفید کوهی
gholami.ma@yahoo.com
4
-
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی شرایط همدید- ترمودینامیک آلودگی هوای شهر اصفهان (مطالعه موردی: 13-15 آذر 1391)
کلانشهرها همواره با مشکل آلودگی هوا دست و پنجه نرم میکنند. تغییرات فصلی فشار و دما در ساختار قایم جو در برخی از شهرهای آلوده، میتواند با ایجاد اینورژن فاجعه به بار آورد. در این پژوهش، دادههای شاخص کیفیت هوا (AQI) در 5 ایستگاه شهر اصفهان (میدان آزادی، میدان احمدآباد، چهار باغ خواجو، بلوار کشاورز، اتوبان خرازی) استفاده شد. برای بررسی وضعیت همدید در روزهای 13 تا 15 آذر 1391 از دادههای جو بالا سازمان ملی اقیانوسشناسی ایالات متحده و برای ساختار قایم جو، از گراف Skew-T استفاده شد. نتایج نشان داد: در روزهای مورد مطالعه میزان آلودگیها از حد مجاز بالاتر رفته و اوج آلودگیها در روز 15 آذر، در روز تعطیلی مدارس و دانشگاهها به میزان 247 در میدان احمدآباد به ثبت رسید. شرایط پایداری هوا، تشکیل سامانه پرفشار بر روی سطح زمین و فرونشینی هوا سبب ایجاد لایه وارونگی دمایی در نزدیکی سطح زمین شده است. این امر، مانع تلاطم و جابهجایی هوا شده و آلودگی هوا در شهر اصفهان را به حداکثر رسانده است.
https://www.iraneiap.ir/article_45353_612b9f1b65346d4f3ce2e2722b70c365.pdf
2017-02-19
249
259
اینورژن
آلودگی هوا
همدید-ترمودینامیک
AQI
اصفهان
امیرحسین
حلبیان
halabian_a@yahoo.com
1
عضوهیات علمی دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
جواد
پورشهبازی
j.pourshahbazi@gmail.com
2
کارشناسی ارشد اقلیمشناسی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
Abstract
https://www.iraneiap.ir/article_46609_bfcfb8e49dbe45949da59fa99cb35f36.pdf
2017-03-10
260
281